บทความศิลปะ

โครงการดีๆ "ติวฟรีวาดเส้น"

" โควิดแล้วไง. อยากวาดได้ก็วาดเลย! "

บทความนี้เหมาะสำหรับคนที่ตั้งใจฝึกวาดรูปด้วยตนเอง. “มั่นใจหน่อย ทำอะไรก็ได้ทั้งนั้นแหละ” ใครที่อยากวาดรูปเก่งก็ขยันวาดเยอะๆนะ เลิกอ้างได้แล้วว่าไม่มีตังเรียนพิเศษน่ะ. ถ้าตั้งใจซะอย่าง ยังไงก็ทำได้อยู่แล้ว. ลุยเลย

อันที่จริงการวาดรูปไม่ได้มีหลักการที่แน่นอนตายตัวอะไรมากมายนัก. ถ้าเราถนัดแบบไหนก็ทำแบบนั้นได้ ไม่ผิดอะไร. เพราะฉะนั้นไม่ต้องกลัวผิดนะ เพราะทุกอย่างแก้ไขได้.  สำหรับใครที่ยังไม่รู้จะเริ่มยังไงลองฝึกตามบทความนี้ดูก็ได้

บทความนี้เหมาะสำหรับนักเรียนเตรียมสอบเข้ามหาวิทยาลัยศิลปะ ช่วง ม.๓ ถึง ม.๖  หรืออาจจะมีช่วงวัยใกล้เคียงกันต่างจากนี้ได้ เพราะจุดมุ่งหมายของบทความจะนำพาเราไปสู่การเตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่สนามสอบระดับมหาวิทยาลัยด้วยตนเอง ดังนั้นผู้เขียนแนะนำว่าควรเตรียมเวลาเอาไว้ประมาณ ๓ ถึง ๔ ปี ก่อนสอบ จะได้ไม่เหนื่อยจนเกินไป  ไม่ว่าอย่างไรอาชีพศิลปะ ก็เป็นสายงานที่ต้องใช้ทักษะ ซึ่งก็ล้วนแต่ต้องใช้เวลาในการฝึกฝนเหมือนอาชีพอื่นๆ จึงจะเกิดาความชำนาญ

อย่างไรก็ตาม เนื้อหาเหล่านี้แม้จะมุ่งเน้นปูพื้นฐานเพื่อพาพวกเราไปทำข้อสอบเพื่อเข้ามหาวิทยาลัยศิลปะได้โดยไม่ต้องจ่ายตังค่าเรียนพิเศษแล้ว มันก็ยังอาจจะมีประโยชน์สำหรับนักศึกษาวิชาศิลปะเองที่กำลังเรียนพื้นฐานในปี ๑ ปี ๒ อยู่ ที่บางคนอาจจะยังรู้สึกไม่คล่องวาดเส้น หรือไม่เข้าใจวิชาองค์ประกอบศิลป์ (Composition) ซึ่งจัดได้ว่าเป็นวิชาปราบเซียนที่หน่วยกิตหนักของสายศิลปะ

นอกจากนี้บุคคลทั่วไปผู้ที่มีใจรักและสนใจศิลปะอย่างลึกซึ้ง อยากจะริเริ่มลองลงมือวาดรูป สร้างสรรค์งานเป็นของตัวเองอย่างจริงจัง หรือแม้แต่จะเป็นงานอดิเรก จ๋าคิดว่า มันก็เหมาะอยู่เหมือนกัน (ผู้เขียนขอเรียกตัวเองด้วยชื่อเล่นตามความเป็นจริงเลยค่ะ ถนัดแบบนี้เนอะ) หวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทความเหล่านี้จะเป็น "เพื่อน" เป็น "ที่ปรึกษา" ที่เสนอแนะแนวทางในการมีความสุขกับศิลปะ การวาดรูป และช่วยให้ทุกคนได้สร้างสรรค์งานอย่างมีความสุข ใช้เวลาอยู่กับสิ่งที่ตนเองรักอย่างที่คุณภาพที่สุด โดยพึ่งพาเงินทองของนอกกายให้น้อยที่สุด

เอาล่ะ... ว่าแล้วก็เก็บตังค์ค่าเรียนกลับใส่กระเป๋าตัวเองไป​ (เพราะมีผู้เรียนที่เคยเรียนกับจ๋าก่อนหน้านี้ จ่ายไว้ให้หมดแล้ว) แล้วนำเงินนั้นเป็นซื้อดินสอ หรืออุปกรณ์เครื่องเขียนมาหัดวาดรูปเองกันดีกว่าค่ะ

ในส่วนของวาดเส้น จ๋าจะพยายามพาไปให้ถึงปลายทางที่แนวข้อสอบวาดเส้นนะคะ เพื่อให้เราได้ทราบแนวนทางการฝึกเพื่อเตรียมตัวเข้าสนามสอบ  โดยส่วนใหญ่ถ้าเด็กๆมาเริ่มเรียนกันตอน ม.๕ ม.๖ ระยะเผาขนแล้ว บางทีจ๋าก็จะข้ามส่วนของพื้นฐานออกไปเลย ไปทำแนวข้อสอบเลย แต่เอาจริงๆถ้าไม่มีพื้นเลยแล้วข้ามไปทำข้อสอบ เวลาวาดออกมาไม่ได้มันจะใจเสียเหมือนกันค่ะ.  ถ้ามีเวลาน้อยมาก อย่างน้อย ควรจะทำให้ได้คือ ๑ ฝึกแรเงาระดับน้ำหนักให้เนียนให้ได้ ๒ ควรจะเข้าใจและจดจำโมเดลน้ำหนักแสงเงาของรูปทรงเรขาคณิตได้ และ ๓ สุดท้ายควรจะต้องฝึกทำข้อสอบค่ะ  มีเพียงเท่านี้

ส่วนบทความนี้จ๋าเขียนมานานหลายปีแล้ว  ยังไม่เสร็จจริงๆสักที ซึ่งก็จะเขียนต่อไป จนกว่าจะตายกันไปข้างนึงแหละค่ะ 55+  (คนเขียนน่าจะตายก่อนนะ)

แล้วก็ที่มาของความรู้ทั้งหมดนี้ โดยทั่วไปแล้วจ๋าปรับมากจากประสบการณ์เรียนในมหาวิทยาลัย เมื่อจบออกมาแล้วนำมาสอนเด็กที่เรียนพิเศษอยู่ประมาณสิบปี  ในระหว่างสอนติวก็ได้สังเกตผู้เรียนโดยรวม และเป็นรายกรณีไป ว่าแต่ละคนจะเรียนรู้ได้ช้าเร็วต่างกันแค่ไหน  ในที่นี้เนื้อหาของจ๋าค่อนข้างจะช้า และย่ำอยู่กับพื้นฐานนาน นั่นเป็นเพราะแบบฝึกหัดเหล่านี้เกิดขึ้นจากประสบการณ์สอนที่พยายามแก้ปัญหาทักษะของผู้เริ่มเรียนหน้างานที่จ๋าค้นพบเองว่า ถ้าหากเราใส่ใจ และให้เวลากับพื้นฐานให้มากขึ้นแล้ว จะทำให้การทำโจทย์ยากๆในช่วงหลังเป็นเรื่องง่ายมาก  การซอยหัวข้อพื้นฐานออกให้ละเอียดขนาดนี้ก็เพื่อประโยชน์สำหรับผู้เรียนที่อ่อนที่สุด (ไม่อยากให้มองว่าอ่อนคือไม่เก่งนะคะ) ซึ่งนั่นหมายความว่าเนื้อหานี้ จ๋าพยายามออกแบบให้ครอบคลุมกับผู้เรียนวิชาวาดเส้นจากทุกระดับความสามารถที่ต่างกัน  ความจริงไม่อยากให้ฝึกข้ามขั้นนะคะ  แต่ถ้าเรามีความสามารถพิเศษกันอยู่แล้ว ก็จะฝึกบางขั้น ใช้เวลาไม่นานก็คล่องค่ะ  มีอุทธาหรณ์สำหรับเด็กที่เก่ง แต่ใจร้อน คิดว่าตัวเองมีความสามารถสูงอยู่แล้วจึงไม่ใส่ใจพื้นฐานฝึกแบบลวกๆ พยายามข้ามๆไป สุดท้ายแล้วคนสอนอย่างเราเห็นแล้วมันน่าเสียดายฝีมือมาก  ถ้าหากเราจ้ำจี้จ้ำไชสอนพื้นฐานเขาให้มากกว่านี้  ไม่ตามใจปล่อยให้ข้ามไป ฝีมือเขาจะไปได้ไกลกว่านี้มาก...  และที่สำคัญที่สุด การฝึกรู้จักใจเย็น อดทน รอคอย ใส่ใจในรายละเอียด สังเกตสิ่งเล็กๆน้อยๆเหล่านี้ จะติดเป็นนิสัยที่ดีติดตัวไปจนวันตาย  ซึ่งสิ่งเหล่านี้ คุ้มค่าแก่การลงทุนให้เวลากับมันค่ะ

สุดท้ายนี้ความรู้ที่มี ไม่มีอะไรจะปิดบังค่ะ เอามาจากมหาวิทยาลัยบ้าง ได้จากคุณครูผู้มีอุปการคุณ (ครูเป้า โรงเรียนเบญจมเทพอุทิศ จ.เพชรบุรี) ที่เคยติววาดเส้นให้ผู้เขียนฟรีๆแบบไม่คิดตัง จนเป็นแรงบันดาลใจให้จ๋าเขียนบทความเหล่านี้ลงอินเตอร์เนตบ้าง นอกจากครูบาอาจารย์ที่ได้เอ่ยและไม่ได้เอ่ยถึงข้างต้นแล้วก็ยังมีผู้เรียน ทั้งจากที่กรุงเทพฯ และที่หัวหิน ที่คอยสนับสนุนทั้งค่าใช้จ่ายและยังทำให้จ๋าได้เรียนรู้ได้มีประสบการณ์การสอน และพัฒนาหลักสูตรวิชาศิลปะที่ได้นำมาแบ่งปันกันนี้กับทุกคนค่ะ. ขอขอบพระคุณจริงๆ

บทความนี้ จ๋าจะพยายามรวบรวมเวลาว่างมาเขียนไว้เรื่อยๆ  ส่วนถ้าใครอยากฝึกเองล่วงหน้าตามหัวข้อไปก่อนก็ได้เลยค่ะ.  เพราะเมื่อก่อนจ๋าเองก็ใช้วิธีฝึกลอกเอาจากหนังสือวาดเส้นที่มีขายตามท้องตลาดสมัยนั้น แบบนี้ก็ใช้ได้เหมือนกันค่ะ  เดี๋ยวนี้มีหนังสือใหม่ๆเยอะแล้วด้วย รูปภาพในอินเตอร์เนตก็มีเยอะแยะ.  ลองดูค่ะ

บทที่ 1 ฝึกเส้น

สำหรับมือใหม่หัดวาด. ลองทบทวนตัวเองดูว่าเส้นที่เราขีดออกมาได้ดั่งใจแล้วหรือยัง. เราสามารถควบคุมเส้นให้ออกมาเรียบร้อยและมีคุณภาพแค่ไหน. หากยังไม่สามารถทำได้ดีแล้ว แบบฝึกเส้นนี้อาจช่วยคุณได้ เริ่มจาก…

ตอนที่ 1.1 ฝึกลากเส้นตรงแนวนอน

ตอนที่ 1.2 ฝึกลากเส้นตรงแนวตั้ง (update!)

ตอนที่ 1.3 ฝึกลากวงกลม

ตอนที่ 1.4 ฝึกน้ำหนักเส้นแบบสม่ำเสมอกัน

ตอนที่ 1.5 ฝึกน้ำหนักเส้นจากเข้มไปอ่อน

ตอนที่ 1.6 ฝึกน้ำหนักเส้นจากอ่อนไปเข้ม

ตอนที่ 1.7 ฝึกน้ำหนักเส้นเข้มหัวท้าย

ตอนที่ 1.8 ฝึกน้ำหนักเส้นแบบอ่อนหัวท้าย